जबाबदार बुरशी 

✅ या बुरशीच्या रोगाचा प्रादुर्भाव हा Fusarium Oxysporum या बुरशीमुळे होतो.

लक्षणे  

✅ या बुरशीचा प्राथमिक प्रादुर्भाव हा रोप जिथे जमिनीला चिटकते तिथे होतो तिथे रोपाला सड लागल्यागत होते व त्यामुळे पाती पिवळ्या पडतात आणि रोपांचे शेंडे पिवळे पडतात व कालांतराने अशा रोपांची मर मोठ्या प्रमाणावर होते.

पोषक वातावरण 

✅ या बुरशीचा प्राथमिक प्रादुर्भाव हा तापमान 25०C ते 30०C असताना व आद्रता ही 80% पेक्षा जास्त असताना या बुरशीचा प्रादुर्भाव जास्त प्रमाणात होतो.

प्रसार  

✅ या  बुरशीचा प्रसार एका भागातून दुसऱ्या भागात जमिनीमध्ये असणाऱ्या अधिकच्या ओलाव्यामार्फत होतो. ज्या जमिनीचा सेंद्रिय कर्ब  जास्त आहे,अशा जमिनीत या बुरशीचा प्रसार एका भागातून दुसऱ्या भागात अधिक जलद गतीने होतो. तसेच ज्या जमिनीचा PH हा 5.5 ते 6.5 चार दरम्यान असतो,अशा जमिनीत प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणावर होतो.

नुकसान काय होते? 

✅ रोपांची मर झाल्यामुळे सर्वाधिक नुकसान होते. रोपे व रोपे पूर्नलागवडीचा तसेच प्रादुर्भाव झाल्यानंतर नियंत्रणात्मक उपाययोजना करण्यासाठी आर्थिक खर्च जास्त होतो.

एकात्मिक उपाययोजना 

एकात्मिक उपाययोजना म्हणजे या रोपमर अडचणी बरोबर येणाऱ्या इतर अडचणी  येऊ नये म्हणून एका वेळेस  नियंत्रण मिळवण्यासाठी उपाययोजना करणे होय.


बियाणे निवड :
✅एकात्मिक नियोजनामध्ये योग्य प्रकारच्या निरोगी बियाण्यांची निवड केल्यास रोपमर बरोबर इतर बुरशीजन्य रोगांवर सुद्धा नियंत्रण मिळेल.कांदा बियाणे निवड कशी करावी याची माहिती घेण्यासाठी खालील निळ्या रंगाच्या लिंक वर किंवा फोटो वर क्लिक करा.
कांदा बियाणे निवड करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात घ्याव्यात ?


जमिनीची निवड
✅अशा प्रकारच्या जमिनीची निवड करावी
ज्या जमिनीतून पाण्याचा निचरा लवकर होईल व जमीन लवकर कोरडी होईल.कारण फ्यूजारियम या बुरशीचा प्रसार एका भागातून दुसऱ्या भागात जमिनीत असणाऱ्या अधिकच्या ओलाव्यामार्फत होतो.जमिनीची निवड कशा प्रकारे व कशाचा आधारावर करावी याची माहिती घेण्यासाठी खालील निळ्या रंगाच्या लिंक वर किंवा फोटो वर क्लिक करा.
कांदा रोपवाटिकेसाठी कशा प्रकारच्या जमिनीची निवड करावी?


शेतीची मशागत :
✅यासाठी जेव्हा शेताची मशागत करत असतो तेव्हा शेत खोलवर नांगरून घ्यावे व किमान 10 ते 15 दिवस उन्हामध्ये तापून द्यावे. ज्यामुळे जे जमिनीमध्ये असणाऱ्या हानिकारक बुरशीचे बीजाणू आहेत ते  सूर्यप्रकाशामुळे निष्क्रिय होतील. तसेच त्यानंतर फणपाळी मारून जे जुन्या पिकांचे, तणांचे अवशेष काडी कचरा बाहेर येतो. तो शेताच्या बाहेर उचलून टाकावा, ज्यामुळे त्याचबरोबर बुरशीचे बिजाणू सुद्धा शेताच्या बाहेर जातील. अशा प्रकारे आपण इतर बुरशीजन्य रोगांप्रमाणेच या फ्यूजारियम रोपमर बुरशीजन्य रोगांवर एकात्मिक नियंत्रण मिळेल.कांदा रोपवाटीकेसाठी शेताची मशागत कशी करावी याची माहिती घेण्यासाठी खालील लिंक वर किंवा फोटो वर क्लिक करावे.
कांदा रोपवाटिका तयार करताना जमिनीची मशागत कशाप्रकारे करावी?

प्रतिबंधात्मक उपाययोजना 

प्रतिबंधात्मक उपाययोजना म्हणजे तो बुरशीजन्य रोग आपल्या शेतात पिकांवर येऊ नये म्हणून उपाययोजना करणे होय. त्यासाठी खालील उपाययोजना करणे गरजेचे आहे.


बीजप्रक्रिया 
✅जर बीज प्रक्रिया केली तर बियाण्याचे उगवण्यापूर्वी व उगवल्यानंतर या जमिनीमध्ये असणाऱ्या बुरशीपासून संरक्षण होईल व फ्यूजारीयम रोपमर बुरशीजन्य रोगांवर नियंत्रण मिळेल.कांदा बियाण्यावर बीज प्रक्रिया कशा प्रकारे करावी याची माहिती घेण्यासाठी खालील निळ्या रंगाच्या लिंक वर किंवा फोटो वर क्लिक करा.
उन्हाळी कांदा बियाण्याची पेरणी करण्यापूर्वी कोणत्या उत्पादनांची बीजप्रक्रिया करावी व ती कशाप्रकारे करावी?


पाणी नियोजन 
✅या बुरशीजन्य रोगांपासून रोपांचे संरक्षण करण्यासाठी प्राथमिक प्रादुर्भाव रोखण्याबरोबर या बुरशीचा प्रसार एका भागातून दुसऱ्या भागात होऊ न देणे तितकेच गरजेचे आहे.त्यासाठी जमीन जास्तीत जास्त ओली न राहता कोरडी व वाफसा परिस्थितीमध्ये कशा प्रकारे राहिल याची काळजी घेणे गरजेचे आहे.त्यासाठी मातीचा प्रकार, जलसिंचन प्रकार, व वातावरण यानुसार योग्य प्रकारे पाणी नियोजन कसे करणे गरजेचे आहे.कांदा रोपांना पाण्याचे नियोजन कशा प्रकारे करावे याच्या माहितीसाठी खालील लिंक वर किंवा फोटोवर  क्लिक करा.
कांदा रोपवाटिकेत पाणी नियोजन कसे करावे?


प्रतिबंधात्मक फवारणी नियोजन 
✅कांदा बियाणे उगवून जमिनीच्या वर आल्यानंतर अशा रोपांची मर होऊ नये म्हणून त्यावर योग्य प्रकारे फवारणी नियोजन करणे गरजेचे आहे.फवारणी खालील पैकी कोणत्याही एका किटची दाट करावी.

उपचारात्मक/नियंत्रणात्मक उपाययोजना 

✅उपचारात्मक उपाययोजना म्हणजे कांदा रोपांवर या बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर नियंत्रण मिळवण्यासाठी करायच्या उपाययोजना होय.
✅कांदा बियाणे उगवून जमिनीच्या वर आल्यानंतर अशा रोपांची मर होत असेल तर  फवारणी नियोजन करणे गरजेचे आहे.फवारणी खालील पैकी कोणत्याही एका किटची दाट स्वरूपात करावी.
✅फवारणी करताना फवारणी नौजल मधील रबर काढून दाट फवारणी करावी. फवारणी करण्यापूर्वी शेतास चांगल्या प्रकारे पाणी द्यावे जेणेकरून जमिनीमध्ये असणाऱ्या ओलाव्यामुळे फवारणी द्रावण ची कार्यक्षमता वाढेल व परिणाम कमी कालावधीत चांगले मिळतील.


वरीलपैकी कोणत्याही एका किटची फवारणी केली असेल तर खालीलपैकी कोणत्याही एका किटची फवारणी करावी.