तुडतुडे (Leaf Hoppers)
शास्त्रीय नाव
✅Amrasca devastans
किडींचे जीवनचक्र
अंडी (Egg) अवस्था
- मादी किडी पाने किंवा देठांच्या तंतुवर अंडी घालतात.
- अंडी साधारणतः दीड ते दोन आठवड्यांत उबतात.
- अंडी लहान, पांढरट रंगाची आणि लांबट असतात.
निम्फ (Nymph)अवस्था
- अंड्यांतून निम्फ (लार्वा) बाहेर येतात.
- निम्फ सामान्यतः पांढरट रंगाचे असतात आणि त्यांच्यावर पंख नसतात.
- ते पाच वेळा कात टाकून प्रौढ होतात.
- निम्फ अवस्था साधारणतः 2-3 आठवडे चालते.
प्रौढ (Adult)अवस्था
- प्रौढ किडी साधारणतः 3-4 मिमी लांब असतात.
- प्रौढ किडी हिरवट पिवळ्या रंगाच्या असतात आणि त्यांच्यावर पंख असतात.
- प्रौढ किडींचे आयुष्य साधारणतः 3-4 आठवडे असते.
✅जीवनचक्राच्या सर्व टप्प्यांवर तुडतुडे पानांचा रस शोषून घेतात, ज्यामुळे पानांवर पिवळे किंवा पांढरे ठिपके पडतात.
या किडीचा प्रादुर्भाव कसा ओळखावा.
पानांवरील लक्षणे
- पानांवर पिवळसर किंवा पांढरे ठिपके दिसतात. या ठिपक्यांना “हॉपर बर्न” म्हणतात.
- पानांच्या कडांवर किंवा शिरांवर पिवळसर डाग दिसू शकतात.
- पानांवरून पिवळसर किंवा ब्रॉंझ रंगाची छटा दिसू लागते, जी कधी कधी लालसर रंगाची होते.
- पानांचे वाळणे, गळणे किंवा वाकडे होणे.
फळांवरील लक्षणे:
- फळांवर लहान लहान ठिपके किंवा चट्टे दिसतात.
- फळांच्या वाढीवर परिणाम होऊन फळे विकृत होऊ शकतात.
प्रतिबंधात्मक उपाययोजना
- टोमॅटो पिकांचे नियमित निरीक्षण करा, विशेषतः पाने व देठांवर.
- नीम तेल किंवा साबणाच्या द्रावणाचा वापर करून किडींचा प्रादुर्भाव कमी करा.
- मित्र कीटक, जसे की लेडीबर्ड बीटल्स आणि परजीवी वॉस्प्स यांचा वापर करून किडी नियंत्रित करा.
- तणनियंत्रण, पिकांचे चक्रव्यूह (क्रॉप रोटेशन) आणि रोगग्रस्त पिकांचे अवशेष काढून टाका.
प्रेरित विषाणूजन्य रोग
- तुडतुडे विविध विषाणूजन्य रोग पसरवू शकतात, जसे की कर्ली टॉप व्हायरस. त्यामुळे पानांचे वळणे किंवा कर्लिंग होते.
नियंत्रणात्मक उपाययोजना
