डिडिमेला बुरशी (Didymella)

जबाबदार बुरशी

✅Didymella lycopersici

पोषक वातावरण

उच्च आद्रता आणि वारंवारचा पाऊस अशा वातावरणात या बुरशीचा प्रादुर्भाव होतो.
जेव्हा वातावरणामध्ये तापमान हे 20°C – 25°C च्या दरम्यान असते, तेव्हा या बुरशीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात होतो.

लक्षणे

पानांवरील लक्षणे : पानांच्या कडांवर काळे ठिपके किंवा वर्तुळाकार काळपट डाग दिसतात व पानांच्या शिरांवर आणि मध्यशिरांवर काळे वर्तुळाकार डाग दिसतात.कालांतराने ते तपकिरी होतात व पाने गळून पडतात.
खोडावरील लक्षणे : खोडावर देखील मोठ्या आकाराचे काळे किंवा तपकिरी रंगाचे डाग दिसतात आणि खोड कुज होऊन रोपांची मर होते.
फळांवरील लक्षणे: फळांवर काळे, वर्तुळाकार डाग येतात ज्यामुळे फळांची कुज मोठ्या प्रमाणावर होते.

प्रसार

बुरशीचे बीजाणू: Didymella lycopersici या बुरशीचे बीजाणू हवेच्या मार्फत पसरतात. हे बीजाणू पाण्याच्या थेंबांद्वारे देखील पसरू शकतात.
संक्रमित बी: रोगग्रस्त बी वापरण्यामुळे हा रोग पसरण्याची शक्यता अधिक असते.
माती आणि अवशेष: मातीतील अवशेषांवर बुरशीच्या बीजाणूंचे अस्तित्व असते, जे पुढील पिकासाठी धोकादायक ठरतात.
पाणी आणि आर्द्रता: जास्त आर्द्रता व पाण्यामुळे या रोगाचा प्रसार वेगाने होतो.
रोगग्रस्त पानांपासून किंवा फळांपासून नवीन पानांवर किंवा फळांवर संक्रमण वाढते.

प्रतिबंधात्मक उपायोजना

नियमितपणे पानांचे आणि फळांचे निरीक्षण करणे आणि रोग लवकर ओळखून त्वरित उपाययोजना करणे.
रोपांची लागवड ही योग्य अंतरावर करावी. जेणेकरून हवा खेळती राहील आणि जास्तीत जास्त सूर्यप्रकाश जमिनीवर पडेल आणि ओलसरपणा कमी होईल.तसेच पाने पण जास्त काळ ओली राहणार नाहीत.
शेतामध्ये कोणतेही काम केल्यानंतर योग्य बुरशीनाशकाची फवारणी करावी.
प्रादुर्भाव कमी असेल तेव्हा प्रादुर्भावीत रोपे काढून टाकावीत.

उपचारात्मक उपाययोजना