टोमॅटो ग्रे मोल्ड (Tomato Gray Mold)
जबाबदार बुरशी
✅Botrytis Cinerea
पोषक वातावरण
- जेव्हा वातावरणामध्ये तापमान हे 15 ते 25°C च्या दरम्यान असते व वातावरणामधील आद्रता ही 90% पेक्षा जास्त असते, तेव्हा या बुरशीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात होतो.
लक्षणे
- पानांवरील ठिपके: पानांवर पिवळसर रंगाचे ठिपके दिसू लागतात. हे ठिपके नंतर तपकिरी किंवा करडया रंगाचे होतात.
- फुलांवरील लक्षणे: फुले करडी व काळपट होतात आणि शेवटी गळून पडतात.
- फळांवरील ठिपके: फळांवर करडे, पाणीदार असे ठिपके दिसतात. हे ठिपके नंतर वाढतात आणि फळांचा पृष्ठभाग मऊ होऊन तो कुजतो.
- खोडावरील लक्षणे: खोड करड्या रंगाचे होऊन कुजते आणि रोपांची वाढ खुंटते.
प्रसार
- हवेच्या माध्यमातून: Botrytis cinerea या बुरशीचे बीजाणू हवेच्या माध्यमातून पसरतात.
- पाण्याच्या थेंबांद्वारे: पाण्याच्या थेंबांद्वारे या बुरशीचा प्रसार होतो. पावसाळ्यात किंवा ओलसर हवामानात प्रसार वेगाने होतो.
- संक्रमित अवशेष: रोगग्रस्त वनस्पतींचे अवशेष जमिनीत राहिल्यास, पुढील पिकांसाठी संसर्गाची शक्यता वाढते.
- उच्च आर्द्रता: उच्च आर्द्रता आणि कमी तापमानामुळे बुरशीची वाढ आणि प्रसार जलद होतो.
प्रतिबंधात्मक उपायोजना
- दोन ओळी मधील अंतर हे जास्त असायला हवे, जेणेकरून पानांवर सूर्यप्रकाश चांगल्या प्रकारे पडतो आणि बुरशीचा प्रादुर्भाव हा कमी प्रमाणात होतो.
- शेतामध्ये मजुरांच्या साह्याने कोणतेही काम केल्यावर लगेचच बुरशीनाशकांची फवारणी करावी.
- सकाळच्या वेळी सिंचन करावे जेणेकरून पिके दिवसभर सुकतील आणि ओलसरता कमी होईल.
- पाऊस पडून गेल्यानंतर शेतात लगेचच बुरशीनाशकाची फवारणी करावी.
उपचारात्मक उपाययोजना